Als je aan Georgië denkt, denk je waarschijnlijk ruige bergketens en ongerepte natuur. Wat iets minder bekend is, is dat Georgië het aller-, aller-, alleroudste wijnland ter wereld is. Bovendien kent Georgië haar geheel eigen wijze van wijn maken. Als je eenmaal Georgische wijn hebt geproefd snap je waarom ze er zo trots op zijn! De hoogste tijd dus om die overheerlijke kant van Georgië te ontdekken!
Van de bedenkers moet je het leren…
De Georgiërs wisten zelf natuurlijk al lang dat hun land de oudste wijntraditie wereldwijd had. Enige nadeel was dat dit altijd bij een ‘naar-verluidje’ bleef. Tot grote vreugde van het kleine Kaukasusland is daar in 2017 verandering in gekomen. Canadese archeologen hebben toen de oudste wijnresten ooit gevonden op enkele luttele kilometers van de hoofdstad Tbilisi.
Analyse wijst uit dat de resten van de druiven die in de voor wijnproductie bedoelde kelken zat, toch zeker uit het jaar 6000 v.C. stammen. Met deze ruim 8000 jaar oude druivenresten als bewijs, mag toch zeker gesteld worden dat de Georgiërs de nodige ervaring hebben op het gebied van wijnproductie.
De traditie van Georgische wijn
De originele Georgische wijn is niet hetzelfde als de wijnen die wij tegenwoordig kennen. Traditionele Georgische wijn komt uit zogenaamde Kvevri’s. Dit zijn grote aardewerken vaten die veelal in de grond zijn begraven. Kvevri’s worden gebruikt voor de fermentatie van de druiven. Het sap van de geperste druiven gaat daar met steeltjes, schilletjes, pitjes en al in. Gemiddeld kan daar zo’n 800 liter in. Daarna wordt de Kvevri hermetisch afgesloten om vervolgens zo’n 6 maanden te fermenteren.
Dit proces is ‘wild’, soort van ongecontroleerd. Samen met de kwaliteit en samenstelling van de Kvevri geeft dit juist de bijzondere smaak aan de Georgische wijn. Maar het misschien nog wel grotere geheim is de rijkheid aan druivensoorten die de Georgiërs gebruiken voor hun wijn.
“In Georgië kennen ze meer dan 525 druivensoorten. Daarvan zijn er zeker 75 beschikbaar voor commerciële wijnproductie”, vertelt Peter Bleeker van wijnhandel Ghvino enthousiast. Zijn wijnwinkel is volledig gefocust op Georgische wijn en daar is veel variatie in te vinden. “Het mooie is ook dat er vele ‘vergeten’ druivensoorten worden gebruikt, zoals Saperavi, Mtsvane Kakhuri en Kisi. Deze verscheidenheid aan inheemse druivensoorten in combinatie met de verschillende klimaatregio’s en productietechnieken geeft een oneindige diversiteit aan de Georgische wijn”.
Fun fact: zelfs het Georgische schrift refereert aan de vormen van een druif. Als wijn dan niet goed ingebed in de cultuur zit…
De meest eigenzinnige is misschien wel de witte wijn uit de Kakheti-regio, de grootste wijnregio van het land. De witte wijnen zijn te herkennen door een diepe, haast oranje-achtige kleur. De warme kleur is voor ons nieuw en doet eigenlijk meer denken aan een glaasje appelsap dan aan een heerlijke wijn, maar de smaak is toch een hele andere, verrukkelijke sensatie!
Ontdek Georgische wijn in Kakheti
Zoals gezegd is de grootste wijnregio van het land Kakheti. Het heeft een mediterraans aandoend klimaat en landschap. Alsof je vanuit de Kaukasus zo Toscane binnenrolt! De regio is hierdoor natuurlijk perfect geschikt voor de productie van de vele fantastische Georgische druiven.
In de vele dorpjes en steden zijn ontelbare ‘winehouses’ te vinden. Kenmerk van de Georgische wijntraditie is dat iedere familie haar licht eigen wijze heeft om de wijnen te maken. Dit wordt van generatie op generatie overgegeven. Zo komt het dat zelfs in de kleinste woningen in bijvoorbeeld Telavi, je alsnog een ruimte of kelder zult vinden waar de bekende Kvevri’s zijn ingegraven en de familie toch echt gewoon haar eigen wijnen produceert.
Bij vele van deze winehouses bestaat ook de gelegenheid om wijnproeverijen te houden, of zelfs om er te overnachten. Weinig is beter dan direct na de authentieke wijnproeverij, waar je soms met handen en voeten moet communiceren over de smaak omdat in ieder geval onze kennis van het Georgisch miniem was, direct door te rollen naar je eigen verblijf om daar nog even na te genieten van alle smaaksensaties die zojuist ten tonele zijn gevoerd.
Gedurende ons verblijf in Milorava’s Winehouse & Guesthouse in Telavi, maakten we niet alleen kennis met hun overheerlijke – en zelfs internationaal prijswinnende – Georgische wijn, maar ook met het restproduct van deze wijn: chacha. Als je eenmaal in Georgië bent geweest, weet je dat je niet onder een goed glas chacha uit komt zo nu en dan. Het wordt gemaakt van het residu van de druivenpitten, -huiden en -stengels. Het valt het beste te vergelijken met een fatsoenlijke Russische wodka. Gaumarjos – of zoals ze in Georgië zouden schrijven: გაუმარჯოს!
Praktische tips voor je reis naar Kakheti
Het is natuurlijk het allerfijnst om de Georgische wijn ook in Georgië te proeven. En dat kan! Hoewel de wijnen in het hele land voor een habbekrats te koop zijn – echt, je hoeft geen grof geld neer te tellen voor een lekker wijntje daar – is het natuurlijk extra leuk om in de wijnregio te verblijven. Wij bezochten Telavi, in de regio Kakheti, gedurende een rondreis vanaf het Kaukasusgebergte.
Met de auto is de regio goed te bereiken. Een groot deel van de wegen in die omgeving is recentelijk vernieuwd. Toch zijn er nog enkele plekken die iets minder smooth rijden. Wij hebben onszelf dan ook gelukkig geprezen met de keuze voor een 4×4. Dit kan nooit kwaad als je het hele land door gaat crossen en zelfs op de meest onmogelijke plekken wilt komen via smalle, steile landweggetjes die vanzelfsprekend geheel onverhard zijn.
Ook vanuit de hoofdstad Tbilisi is Telavi goed te bereiken. Voor nog geen €2,50 pak je al de marshrutka vanaf Ortachala busstation in Tbilisi naar Telavi. Als je met meerdere bent en van iets meer comfort houdt, dan heb je voor ongeveer €60 een taxi die je in 90 minuten naar Telavi brengt. Vanaf Nederland is Tbilisi simpel te bereiken; meermaals per week gaat er een directe vlucht vanaf Schiphol met Georgian Airways naar de hoofdstad, of met AirFrance/KLM vlieg je over Parijs. Onze overnachting bij het wijnhuis – waar we ook een rondleiding en een proeverij kregen – boekten we via AirBnB, waar verrassend veel van dergelijke wijnhuizen in de regio op te vinden zijn.