In de categorie ‘bijzondere bezienswaardigheden’ delen we graag onze nieuwste ontdekking: de Bundesbank Bunker in Cochem, Duitsland. In deze ondergrondse bunker lag tijdens de Koude Oorlog de geheime geldvoorraad van de Duitse overheid verstopt; miljoenen Marken, middenin een woonwijk. Jarenlang wist bijna niemand van het bestaan af, maar inmiddels is de bunker open voor publiek. Tijdens een rondleiding krijg je een kijkje in het verleden.
Bundesbank bunker in Cochem: de bezienswaardigheid in het kort
Een bezoek aan de Bundesbank Bunker is een van de meest interessante dingen om te doen in Cochem. Tijdens de Koude Oorlog lag hier de geheime geldvoorraad van het land verstopt – maar liefst 15 biljoen Duitse Mark, netjes verdeeld in geldzakken en spaarpotten. Buurtbewoners hadden geen idee wat zich onder de grond afspeelde, want er was een slimme dekmantel bedacht. Lange tijd was dit een van de best bewaarde geheimen van de Duitse overheid.
Waar ligt de Bundesbank Bunker?
De Bundesbank Bunker ligt in Cochem, een stadje aan de rivier de Moezel. Cochem staat vooral bekend om haar oude vakwerkhuizen, kasteel en boottochten. De Bundesbank Bunker is een van de minder bekende bezienswaardigheden hier.
Cochem is een goede uitvalsbasis voor een (lang) weekend in de regio. Het centrum is klein en toeristisch, maar wel gezellig. Ik sliep 2 nachten in Parkhotel Cochem. Dit hotel heeft moderne kamers, een goed ontbijtbuffet en een gratis parkeerplaats. Het centrum ligt op 20 minuten lopen. Een prima wandeling, want je loopt de hele weg langs de rivier en hebt uitzicht op de kasteelheuvel.
Geschiedenis van de Bundesbank Bunker
Het verhaal van de Bundesbank Bunker lijkt wel een filmscenario. Tijdens de Koude Oorlog wilde de Duitse overheid voorbereid zijn op allerlei gevaren; daarom hield men rekening met verschillende scenario’s. Bijvoorbeeld een atoomramp of natuurramp, maar ook een poging om de economie te verstoren met enorme hoeveelheden vals geld. Daarom creëerde de regering een geheime geldvoorraad. De geldbiljetten waren aan één kant gelijk aan de oude briefjes en aan een kant voorzien van een nieuwe opdruk. Het idee was dat er op één plek voldoende geld zou liggen om heel Duitsland binnen twee weken van een nieuwe munt te kunnen voorzien.
Die plek werd Cochem. De Duitse Centrale Bank kocht hier in 1962 – na de bouw van de Berlijnse muur – een stuk grond in een onopvallende buitenwijk. Hier werd een bunker van 1.500 vierkante meter aangelegd, zo’n 30 meter onder de grond. Buurtbewoners die nieuwsgierig waren naar de werkzaamheden, kregen te horen dat er een atoomschuilkelder werd gebouwd en dat er voor hen allemaal een plaatsje was gereserveerd.
De geheime geldopslag bleef actief tot na de val van de muur. Later werd de bunker particulier bezit en sinds 2016 is de bezienswaardigheid open voor bezoekers.
Rondleiding door de Bundesbank Bunker
Een Duitstalige gids leidt je rond door de bunker, die is ingericht zoals vroeger. Je start bij de ontsmettingsruimte. Wie tijdens de Koude Oorlog naar binnen wilde, moest eerst een halfuur koud douchen om te voorkomen dat er gevaarlijke stoffen naar binnen zouden komen. De lucht in het complex werd zorgvuldig gereguleerd, om het geld in optimale conditie te houden.
Even later sta je voor de zware stalen kluisdeur. Om deze deur te openen waren meerdere sleutels nodig, verspreid over verschillende bewakers. Zo zou nooit één persoon in zijn eentje bij het geld kunnen. Dit principe werd ook toegepast bij de werkzaamheden in de bunker, zoals het tellen van het geld. Je ziet de kooien waar de geldzakken werden bewaard, in metershoge stapels tot aan het plafond.
Een verdieping hoger loop je door de ‘vertrekken’ van de bunker. Het complex had een keuken, medische ruimte en slaapplaatsen voor 70 personeelsleden. In het worst case scenario moest de operatie om de geldvoorraad van Duitsland om te wisselen namelijk vanuit hier gecoördineerd worden. Naar de exacte plannen voor deze operatie kon onze gids alleen maar gissen. Deze zijn namelijk nooit teruggevonden.
Mijn ervaring met het bezoeken van de Bundesbank bunker
Het deel dat geopend is voor het publiek is niet zo heel groot; zonder rondleiding zou je er in een kwartiertje doorheen kunnen lopen. Het verhaal van de gids maakt het echter de moeite waard. Je bezoekt de Bundesbank bunker dus voor ‘het verhaal’ in combinatie met een kijkje in de oude ruimtes.
De rondleiding is in het Duits, dus dit moet je wel kunnen verstaan. Om die reden zou ik een bezoek met kinderen niet aanraden, want ik denk dat zij zich snel vervelen. Met tieners die geschiedenis interessant vinden en Duits of Engels kunnen, is het misschien wel de moeite. Je kunt bij de kassa vragen om een Engelstalig informatieblad. Dit is slechts twee A4’tjes lang, dus je krijgt niet elk detail mee. Het biedt echter voldoende informatie om de rondleiding in grote lijnen te volgen.
Zo kom je er
De Bundesbank Bunker ligt op een heuvel buiten het centrum van Cochem. Vanaf het centrale plein met de vakwerkhuizen is het zo’n 20 minuten lopen. Op de heenweg loop je heuvelop en hoewel het niet ver is (zo’n 1,4 kilometer), is het door het hoogteverschil best even puffen. Trek er dus voldoende tijd voor uit. Je hebt tijdens de wandeling wel mooi uitzicht. Vanuit het centrum steek je eerst een brug over de Moezel over. Je kunt dan de foto maken die je hieronder ziet, met uitzicht op de rivierkade en het kasteel van Cochem.
Wil of kun je niet lopen? Dan vertrekt er vanaf de Endertplaz in Cochem ook een shuttlebus. Meer informatie hierover staat op de website van de bezienswaardigheid. De shuttlebus is tegen betaling, maar een deel van de kosten wordt verrekend als korting op de entree.
Het is niet mogelijk om bij de bunker te parkeren, ook niet in de directe omgeving. Alle parkeerplaatsen in de wijk zijn eigendom van particulieren, hotels of vakantiewoningen. Deze parkeerplaatsen zijn goed afgeschermd.
Meer praktische informatie
- Je kunt de Bundesbank bunker alleen bezoeken tijdens een rondleiding van 45 minuten. Kijk voor de starttijden (deze verschillen per seizoen) en prijzen op de website van de Bundesbank bunker. Vooraf aanmelden is niet nodig, tenzij je een grote groep bent. Je koopt de tickets aan de kassa. Bij drukte worden de deelnemers over meerdere gidsen verspreid.
- De rondleiding is in het Duits. Bij de kassa kun je gratis een beknopte Engelse vertaling op papier vragen. In het hoogseizoen is er ook een aantal keer per maand een Nederlandstalige rondleiding.
- Als je foto’s wil maken, betaal je een toeslag. Filmen is niet toegestaan.
- In de bunker is het 12 graden. Houd hier qua kleding rekening mee.
- Bij het kassagebouw zijn toiletten. Verder zijn er geen voorzieningen.
Lees ook: 13 dingen om te doen in Berlijn voor geschiedenisliefhebbers.
