De Rothaarsteig is een populaire wandelroute die drie Duitse deelstaten doorkruist, waarvan een groot deel door de heuvelachtige regio Sauerland, op een paar uurtjes rijden van Nederland. We trokken onze wandelschoenen aan om kennis te maken met deze lange afstand wandeling in Duitsland.
Klimmen en dalen op de Rothaarsteig
Met een afstand van maar liefst 154 kilometer ben je wel even zoet. Verspreid over acht etappes met een dagafstand variërend van 14 tot 23 kilometer is het best behapbaar. De hoofdroute van de Rothaarsteig begint, als je deze van noord naar zuid loopt, in Brilon. Een klein stadje in het oosten van Sauerland. Door de rode bordjes met een wit golfje boven een streepje te volgen eindig je met vermoeide benen maar een voldaan gevoel in Dillenburg. Met de auto bedraagt de afstand tussen de twee plaatsen 107 kilometer. De Rothaarsteig slingert zich een weg langs de mooiste plekjes van het Rothaargebergte. Dit middelgebergte heeft de status van natuurpark en bestaat uit twee grote bergmassieven die op de route liggen. Dat zijn de 843 meter hoge Langenberg bij Willingen en de Kahler Asten bij Winterberg, die slechts een centimetertje lager is. Het is dus af en toe nog best klimmen en dalen op de Rothaarsteig.
Bepaal je eigen tempo op de Rothaarsteig
De hoofdroute kent een aantal aftakkingen en uitstapjes om alle interessante plekjes in de omgeving aan te kunnen doen. Die zijn gemarkeerd met gele bordjes als verbindingsroute. Je kunt natuurlijk starten waar je wil en zelf de afstand van etappes bepalen. Langs en net buiten de route zijn genoeg accommodaties beschikbaar om zelf je tempo en slaapplekken te bepalen. De meeste accommodaties bieden een transferservice voor je bagage. Je koffer of tas wordt nadat je bent uitgecheckt keurig bij je volgende slaapplek afgeleverd zodat je met een daypack op pad kunt. Daarnaast kun je pakketten boeken met overnachting, ontbijt, lunchpakket en diner. Je kunt het je zo comfortabel maken als je zelf wil. Het enige dat je uiteindelijk wel zelf moet doen is wandelen.
Vertrek vanuit Bad Berleburg
Ik start mijn kennismaking met de Rothaarsteig in Bad Berleburg. Met de ICE van Utrecht richting Frankfurt raas ik langs Keulen naar Bonn. Dan nog drie kwartier naar Siegen. Daar vertrekt het boemeltje voor het laatste deel van het traject met als eindstation Bad Berleburg. Een glooiend landschap met bossen en beekjes trekt onderweg langszij. Het stadje met een krappe 8.000 inwoners is op een heuvel gebouwd en kent een heuse onder- en bovenstad. De smeedijzeren poort van het nog bewoonde Schloss Berleburg staat open. Het is een bijna sprookjesachtig kasteel uit de 13e eeuw dat aan de noord- en westzijde is omgegeven door een klassieke kasteeltuin. Vanaf de bovenstad waar zwart witte vakwerkhuizen het straatbeeld bepalen heb je een mooi uitzicht over het dal en omgeving. Schuin tegenover het kasteel ligt de Alte Schule. Zoals de naam doet vermoeden een oude school die voorheen ook dienst heeft gedaan als jeugdherberg en nu in gebruik is als hotel met allerlei leuke details die doen denken aan een school van een halve eeuw geleden.
Waldskulpturenweg vol met kunst
Het is meteen flink klimmen vanaf Bad Berleburg. Ik volg de gele bordjes die de verbindingsroute van ongeveer 8 kilometer naar de hoofdroute van de Rothaarsteig markeert. Deze verbindingsroute is onderdeel van de Waldskulpturenweg. Deze in totaal 23 kilometer lange wandelroute met onderweg 11 grote kunstobjecten verbindt Bad Berleburg met het stadje Schmallenberg en kruist onderweg de Rothaarsteig. De Waldskulpturenweg is begin deze eeuw ontstaan als een wedstrijd om verbinding te leggen tussen Bad Berleburg en Schmallenberg die door het Rothaargebergte van elkaar zijn gescheiden. Na een aantal kilometers ontwaar ik een groot gouden ei op een heuvelrug. Het blijkt een 6,5 meter hoog ei van de hand van kunstenares Magdalena Jetelová te zijn dat de oorsprong van het leven en de eeuwige cyclus symboliseert.
Over een groene heuvel met hoge sparren vervolg ik mijn weg. Her en der zijn delen van het bos gekapt die zijn aangevreten door de schorskever. Dit minuscule beestje is gek op naaldbomen en legt met haar larven die zich een weg door de boom vreten de watertoevoer stop waardoor de boom sterft.
Kruising met de Rothaarsteig
The Green Station is het volgende kunstwerk waarop ik stuit. Het is een groen huisje dat wel een poetsbeurt kan gebruiken. Door het gat in het dak groeide voorheen een boom. Nu liggen er een paar boomstammen tussen het zaagsel op de grond. Het grijze wolkendek zakt steeds verder richting de grond. Iets verderop dient het volgende bijzondere object zich aan. Kunstenaar Alan Sonfist creëerde met een heuveltje van een meter hoog waarop hij larixen planten de contouren van een valk. Ieder seizoen is het silhouet van de vogel van bovenaf zichtbaar. Bij het kruispunt van de verbindingsroute met de Rothaarsteig loop ik tegen het kunstwerk Stein, zeit, mensch van Nils Udo aan. Een reusachtig rotsblok omringd door een tempel van dikke houten palen. Door de mist blijft het werk letterlijk in nevelen gehuld. De gele verbindingsbordjes maken plaats voor de rode markering van de hoofdroute. Dit is ook het leefgebied van wisents, de Europese bizon. Een joekel van een beest dat zichzelf het grootste landzoogdier van Europa mag noemen. De kans dat je een wisent tegenkomt is behoorlijk klein.
De hangbrug bij Kühhude
Stabiel is de hangbrug bij Kühhude allerminst. Een paar honderd meter van het kruispunt is over een kloofje waar een kabbelend beekje door heen slingert een touwbrug gespannen. Je kunt er omheen lopen, maar even wiebelen is altijd leuk. Heel af toe kom ik andere wandelaars tegen. Het is vooral de stilte die je hoort. Op een kilometer of drie van Schanze verandert het bos is een modderig maanlandschap en wordt de stilte ruw verstoord door kettingzagen. De schorskever heeft ook hier flink huisgehouden. De eindbestemming voor vandaag is het schattige dorpje Schanze.
Stormachtig Kyrill pad
In 2007 heeft het flink gespookt in Europa door storm Kyrill die de trekjes van een orkaan had. Veel naaldbomen net buiten Schanze zijn als geknakt als lucifers. Een deel van de ravage heeft men ongeroerd gelaten om de impact van de storm te laten zien en om de veerkracht van de natuur in de gaten te houden. Tussen alle omgewaaide bomen door is het één kilometer lange Kyrill pad aangelegd met vlonders, trapjes en uitkijktorentjes. Nu meer dan 15 jaar later is de natuur aardig hersteld maar is nog duidelijk zichtbaar dat het een slagveld moet zijn geweest. Aan het eind van de pad kan je het zeven meter hoge kunstwerk Der Krummstab niet missen. De Kromstaf symboliseert het afnemende belang van het klooster en de noodzaak om hulp aan elkaar te verlenen.
Schanze langs de Rothaarsteig
Vier straten, twee hotels, een kerkje, een restaurant en een handjevol bewoners. Schanze is een heel klein dorpje. Landschaftgasthaus Schanze is het grootste hotel waar je bijna tegenaan loopt als je uit het bos komt. Een paar honderd meter verderop, langs de kerk en de Schanzer Glocke ligt de Almhütte Schanze waar aan het plafond een halve rommelmarkt hangt. Het zorgt voor een gezellige sfeer. Bovendien is de braadworst van prima kwaliteit.
De bewoonde wereld komt in zicht
Vroeg in de ochtend laat ik Schanze achter me. Naarmate de kilometers verstrijken opent het landschap zich. Het bos wordt minder dicht en het geluid van passerende auto’s doorbreekt de stilte. Ik kruis de Hochsauerland-Höhenstraße, een panoramische autoroute door Sauerland. Parallel aan de weg volgt na een lange klim richting de Hoheleyer Hütte, een restaurantje waar je even kunt bijtanken. Halverwege de steile afdaling is het volgende klimmetje al zichtbaar. Een vers omgewaaide boom halverwege de beklimming vereist wat klauterwerk. Het uitzicht over de half beboste heuvels in de omgeving is prachtig. Over de bergkam loop ik verder richting het dorpje Langewiese de bewoonde wereld in. Het is een lange rechte lijn wandelen tot aan Neuastenberg.
Kahler Asten, de huisberg van Winterberg
Diepe geulen zijn uitgesleten bij de beklimming van de Kahler Asten, de op één na hoogste berg van Sauerland onder de rook van Winterberg. De Kahler Asten wordt vanwege het weerstation op de top vaak genoemd in het weerbericht en is daardoor een beroemde berg geworden. Het pad cirkelt zich een weg naar de top langs lage bebossing en heidevelden. Je stapt over het waterstroompje dat de bron van de 129 kilometer lange rivier de Lenne vormt. Naast het weerstation vind je een hotel, restaurant en een uitkijktoren bovenop de Kahler Asten.
Sneeuw in zicht
Garantie op een maagdelijk wit Sauerland in februari heb je niet meer. De bescheiden sneeuwval maakt wintersport in Winterberg steeds lastiger. De Bremberg, de eerste piste die ik passeer, is zo groen als gras en verlaten. Op de volgende piste ligt nog een smal laagje plaksneeuw, net voldoende voor een groepje kleuters om te schaven aan hun techniek. Sneeuwkanonnen zorgen ervoor dat op een paar pistes nog kan worden geskied. Een witte baan in een verder groen landschap ziet er toch wat vreemd uit. De St. Georg Springschans, een icoon van Winterberg, ligt er maar wat verlaten bij. De Rothaarsteig leidt je langs de pistes en ingang van de springschans richting het centrum van Winterberg.
De straten van Winterberg staan vol gele kentekens. Het is druk. Mensen winkelen, kinderen gieren op de draaimolen. De stilte van de Rothaarsteig lijkt ver weg. Zodra we het Kurpark net buiten het centrum inlopen keert de rust alweer terug. Het is een groen park met veel zitjes en speelplekjes voor kinderen. Op de hoek van het park ligt voor de opvallende bolvormige woontoren het toeristeninformatiecentrum van Winterberg, het eindpunt van onze kennismaking met de Rothaarsteig.
Rust en adrenaline in Altastenberg
Op vijf kilometer van Winterberg ligt Altastenberg, het hoogst gelegen dorp van Sauerland met de meeste zonuren. Bus 40 brengt je in een kleine 10 minuten naar het rustige dorpje met bijna 500 inwoners net buiten de drukte van Winterberg. Op de piste van Altastenberg zijn her en der nog wat witte vlekjes sneeuw zichtbaar. Vanaf hier kun je meerdere wandelingen maken waaronder de verbindingsroute van iets meer dan 2 kilometer naar de Rothaarsteig. Ondanks dat Altastenberg een oase van rust is wordt er overdag nogal eens gegild. De Astenkick is de boosdoener. Dit is een zipline met een lengte van een kilometer waarmee je met snelheden tot 70 kilometer per uur over de bomen zoeft. Er hangen twee lijnen naast elkaar zodat je ook tegen elkaar kunt racen. Met een busje word je weer teruggebracht naar het startpunt. Om na de adrenaline kick te ontspannen is een verblijf in Hotel Astenkrone, voorzien van binnenzwembad, een aanrader. De perfecte afsluiting van een kennismaking met de Rothaarsteig.
Dit artikel bevat affiliate links. Dit betekent dat wij een kleine vergoeding ontvangen wanneer jij via deze link een aankoop doet. Dit kost jou niets extra’s, maar je steunt onze website er wel mee. Lees ook onze disclaimer.
