Spookstad Doel onder de rook van Antwerpen is vervallen en grotendeels verlaten. Er wordt ons avontuur beloofd, een verborgen wereld, een mysterieus dorp, een must see zelfs. Is het dorpje de moeite waard om te bezoeken? We trotseerden het doolhof van de Antwerpse havens om Doel te verkennen.
Waarom is Doel een spookstad
Ooit was Doel een kneuterig dorp zoals zoveel dorpjes in Oost-Vlaanderen. Ingeklemd door de haven van Antwerpen aan de ene zijde, de Schelde met uitzicht op Zeeuws-Vlaanderen aan de andere zijde en bovendien op een kilometer afstand van een kerncentrale is de ligging van Doel niet ideaal. Het dorp telde in de zestiger jaren bijna 1.500 inwoners. Tot dat de haven van Antwerpen meer ruimte nodig had voor verdere groei en de linkeroever van de Schelde daarvoor op het oog had. Dat zou Doel opslokken. Een bouwstop werd door de overheid afgekondigd waarna de eerste bewoners het dorp verlieten. Door de crisis in de jaren ’70 verdween de honger van de haven maar niet de onzekerheid voor de bewoners.
Halverwege de negentiger jaren kwam de genadeslag met de aankondiging van het voornemen om een containerdok naast het dorp te bouwen. Het bestemmingsplan werd gewijzigd van wonen naar industrie. De Raad van State draaide na veel protest de bestemmingplan wijziging terug. Naast Doel is inmiddels het Deurganckdok al verrezen. In 2018 wordt nogmaals het plan gelanceerd om Doel van de kaart te vegen, maar ook gauw weer ingetrokken. Ondertussen woonde er nog slechts een handjevol mensen in het dichtgespijkerde dorp dat onder de graffiti zit.
Hoe kom je in Doel?
Vanuit zowel Breda als Bergen op Zoom ga je richting de R2 om via de noordwestelijke hoek om Antwerpen heen te rijden. Bij de Liefkenshoektunnel die onder de Schelde doorloopt moet je eerst 7 euro tol aftikken om richting bij de havens te geraken. Hier zijn de vrachtwagens de baas en word je omringd door zwaar vrachtverkeer. Doel staat keurig op de bordjes aangegeven. Een spoorlijn kruist op meerdere plekken zijwaarts de weg. Niet vergeten even over je schouder te kijken of er toevallig geen trein aan komt. Dan verlaat je het havengebied en sla je bij de bordjes rechtsaf de Engelsesteenweg in. Daar staat op een groot geel bord dat Doel een bewoond dorp is en de bewoners gerespecteerd dienen te worden. En dat je geen huizen mag betreden. Het verzinkbare paaltje in de weg moet ongewenst bezoek in de avond en nacht voorkomen. Overdag kun je het dorp gewoon inrijden.
Welkom in de spookstad
Aan weerszijden van de weg zie je de eerste vervallen en huizen die overgroeid zijn. Alle ramen en deuren zijn met stalen platen dichtgemaakt en versierd met graffiti. De bonte graffiti schijnt regelmatig te worden ververst met nieuwe designs. Het bordje van de Fina is nog zichtbaar. Een voormalig tankstation is met betonblokken afgezet. Er staan een paar auto’s in de straat geparkeerd. We rijden door richting de dijk waar de Scheldemolen in een hoekje is weggestopt. Achter de molen staan de reusachtige kernreactoren te roken. Een keurige parkeerplaats, een nieuw speeltuintje genoeg bankjes op de dijk en scheepvaart op de Schelde. Bovendien lopen fiets- en wandelroutes ook door het dorp. De brasserie aan de voet van de molen zorgde in het seizoen voor de proviand. Genoeg ingrediënten voor een dagje uit in Doel. Alsof een bewoond dorp een attractie is.
Wat kun je doen in Doel
Een beetje rondslenteren door de grotendeels verlaten straten. Daar waar de boel niet is dicht getimmerd wonen nog mensen. De bewoners van het huis in de straat van de kroeg met een antieke camper voor de deur kunnen nog door de ramen naar buiten kijken. Het is zoeken naar andere bewoonde huizen. Op de plaatwerkdeur van de kroeg is een papier geplakt met de mededeling dat het ‘pand in onderzoek’. Ook het raam van de kroeg lijkt open te kunnen. De tap zal ongetwijfeld droog staan.
En weer verder slenteren. Een groepje van drie knapen staat wat verdacht bij een door de natuur overwoekerd huisje te hangen. Zonder gebruik te maken van grof geweld is geen enkel huis te betreden. Verveeld lopen ze door als ze medebezoekers opmerken. De kerk van Doel is zonder meer het best onderhouden gebouw. Na een stevige verzakking is de kerk ooit gerestaureerd. Het geloofshuis staat nog steeds stevig uit het lood. De status van de kerk als beschermd monument helpt om het overeind te houden. De houten deuren zitten op slot. De kerk is alleen geopend voor vieringen.
Doelloos in Doel
En dan heb je Doel wel een beetje gehad. Meer dan een paar straten is het niet. Voor liefhebbers van graffiti is het een leuk uitje. Voor de bewonderaars van verval is Doel al wat minder interessant. Zo fotogeniek is het er niet meer. De ontdekkers onder ons zijn minstens 25 jaar te laat. Veel leven is er niet in Doel, maar een spookdorp is het ook weer niet. Nog steeds wacht het dorp op haar lot. Platgegooid zal het na al die jaren niet worden. Maar een wederopbouw is ook ver weg. Tot die tijd moeten de weinige bewoners hun dorp delen met de dagjesmensen die toch wel komen.