Wie van plan is om in Tadzjikistan het Pamir-gebergte te bezoeken, zal een speciale vergunning daarvoor nodig hebben. Deze zogenaamde GBAO-permit kun je op verschillende manieren regelen, maar de kans is groot dat je deze ter plekke in de hoofdstad Dushanbe zal aanvragen. Wat je kunt verwachten, de kosten en hoe je dit het beste aanpakt, lees je hier.
Wat is een GBAO-permit?
Nederlanders en inwoners van andere EU-lidstaten hoeven sinds 2022 geen visum meer aan te vragen voor Tadzjikistan. Je kunt zonder geregel vooraf gewoon aankomen op het vliegveld van Dushanbe en het land betreden. Mocht je in Tadzjikistan echter de Pamir Highway willen gaan rijden, of anderszins het Pamir-gebergte bezoeken, dan zal je wel een aparte vergunning daarvoor moeten krijgen.
Weten hoe je het Pamir-gebergte kunt bezoeken? Bekijk dan hier onze ideale reisroute over de Pamir Highway in 2 weken.
Deze vergunning is de zogenaamde GBAO-permit (Gorno-Badakhshan Autonomous Oblast). Dit staat dus los van een eventueel je visum en moet je apart regelen. De GBAO-permit is onderdeel van de veiligheidsmaatregelen die zijn getroffen in Tadzjikistan, omdat het land een lange grens met Afghanistan deelt. Tijdens je reis door de Pamirs zal je zeer dicht langs deze grens rijden, en zodoende is de permit van belang. Je zal deze permit vaak moeten laten zien bij de vele checkpoints onderweg. De regio’s waarvoor de permit geldig is zijn: Khorog, Murghab, Darwaz, Ishkashim, Vanj en Rushan. De gebieden rondom Lake Sarez en Zorkul zijn uitgesloten van deze permit en vereisen aparte toestemming.
Hoe vraag je een GBAO-permit voor Tadzjikistan aan?
Er zijn verschillende manieren om een GBAO-permit te regelen. Zo kun je de permit aanvragen wanneer je een e-visum aanvraagt op de website. Omdat Nederlanders echter geen visum voor Tadzjikistan meer nodig hebben, is deze optie inmiddels niet meer mogelijk. Je kunt de GBAO-permit namelijk niet apart aanvragen online.
Dan zijn er nog twee opties over. Je kunt een touroperator, bijvoorbeeld degene bij wie je de auto huurt of een rondreis hebt geboekt, de permit laten regelen. Maar je kunt dit ook zelf doen wanneer je in Tadzjikistan aankomt. Wij kozen voor het laatste, omdat dat prima in één dag te regelen is en bovendien ook een stuk goedkoper. Hoe dat in hoofdstad Dushanbe in z’n werk gaat, lees je hieronder. Het is echter ook mogelijk om deze permits in Khorogh, Murghab of in Khujand te regelen, als dat dichter bij de grensovergang ligt waar je gebruik van hebt gemaakt.
Hoe regel je een GBAO-permit in Dushanbe?
In Dushanbe kun je je GBAO-permit regelen in het kantoor van OVIR. Dit is de immigratiedienst, en in Dushanbe ligt deze aan de Mirzo Turzunzade Street 5 (op Google Maps staat deze als Department of Visas and Registration aangeduid). De meeste taxichauffeurs kennen het echter als je gewoon om ‘OVIR’ vraagt.
Eenmaal aangekomen bij OVIR moet je de rechterdeur nemen en naar binnen gaan. Het lijkt alsof er buiten ook loketten zijn, maar deze zijn buiten gebruik. Je kunt meteen bij het eerste loket je paspoort afgeven en zeggen dat je komt voor ‘registratsia’. Geef daarbij ook aan dat je naar de Pamirs gaat reizen.
Als je niet naar de Pamirs reist maar wél langer dan 10 dagen in het land bent, moet je je anders alsnog registreren met een brief van je hotel. Dit kan ook bij OVIR.
Zoals een fatsoenlijk, bureaucratisch bureau betaamt, is de kans groot dat je wordt weggestuurd. Dat overkwam ons ook, wij zouden eerst een brief van ons hotel moeten hebben en zouden ons daarna pas kunnen registreren. Eenmaal terug bij het hotel gaven die echter aan dat ze voor minder dan 5 nachten zo’n brief niet af mogen geven (wij vertrokken na twee nachten al richting de Pamirs). Een belletje door de hotelmedewerker bracht verlossing, want die zei dat we weer naar OVIR konden gaan en ons mochten melden bij Mr. Sino van loket 14.
Eenmaal terug bij OVIR hadden wij Mr. Sino eigenlijk de vorige keer ook al gezien, maar nu was hij een stuk behulpzamer en zette het proces in werking. De informatie uit onze paspoorten werd overgenomen, en bij het eerste hokje (direct bij de deur) werd dat omgezet in de permit die we vervolgens konden gebruiken.
Hoeveel kost een GBAO-permit voor Tadzjikistan?
De kosten voor een GBAO-permit zijn onduidelijk. Op websites tref je verschillende bedragen en indicaties aan, tussen de 50 somoni en 200 somoni (ongeveer tussen de €4 en €15). Het lijkt ook een beetje af te hangen van de personen en de bui die men heeft, Tadzjikistan is immers een land waar soms wat smeergeld het proces soepeler kan laten lopen. Wij waren bij Mr. Sino 50 somoni kwijt en bij het eerste loket waar alles uitgetypt werd nog eens 10 somoni. Dat was beduidend minder dan onze hoteleigenaar had ingeschat, die dacht dat het zo’n 180 somoni zou kosten.
Als je dit laat regelen door een touroperator ben je meestal rond de $20 tot $45 kwijt per persoon. Het kan natuurlijk wel wat zorgen uit handen nemen, maar kost beduidend meer geld.
Hoe lang duurt het aanvragen van een GBAO-permit?
Over de duur van de aanvraag van een GBAO-permit bestaat wat onduidelijkheid. Zo zou het soms langer dan 24 uur kunnen duren, maar kun je tegen een extra betaling het ook binnen één dag geregeld hebben. In ons geval werd dit onderscheid niet gemaakt, en waren we dus relatief goedkoop binnen een uurtje klaar (inclusief de heen-en-weer reis naar ons hotel). Belangrijk is dat je bereid bent voor een eventuele extra service een paar somoni extra te betalen.
Verlengen van je permit
Je kunt je GBAO-permit verlengen indien je langer dan de aangegeven tijd in de regio verblijft. Onze permit was voor twee weken geldig, maar soms schijnen ze ook langer (30 dagen) of korter (7 dagen) uitgegeven te worden. In de grotere plaatsen, Khorogh, Murghab, Khujand) kun je een verlenging regelen. Als je het land uit- en weer inreist zal je een nieuwe permit aan moeten vragen.
Praktische tips voor je aanvraag van de permit voor Tadzjikistan
Zorg ervoor dat je weet wat er nodig is als je je permit aanvraagt bij OVIR. Neemt kleine coupures mee om voorbereid te zijn op verschillende bedragen en laat je niet zomaar wegsturen als ze om een hotelregistratie vragen. Zorg er daarnaast voor dat je meerdere kopieën van je permit en paspoort maakt (meer dan 10), het liefste op één pagina. Dit is handig voor bij de checkpoints, daar kan je dan een kopie afgeven en zullen ze niet continu om je paspoort en permit vragen. Bovendien scheelt het veel tijd omdat ze de gegevens anders steeds handmatig moeten overnemen.
Als laatste tip, wees voorbereid op wat bureaucratie en vertraging. Het staat bekend als een vrij rommelig proces, waarvan de procedure ook nog wel eens kan veranderen. Laat je daardoor niet uit het veld slaan, de Pamirs zijn deze kleine extra moeite echt meer dan waard!
