Tadzjikistan is een land vol verrassingen. Grote gebieden zijn desolaat, dunbevolkt en afgelegen, waardoor je echt het gevoel hebt af en toe alleen op de wereld te zijn. Dat maakt roadtrippen door het land ook zo fantastisch. Maar sommige parels kun je niet bezoeken met de auto. Zoals het zeer afgelegen Jizeu (spreekt uit: Jizev), een dorpje aanpalend aan de Bartang-vallei. Hier kun je alleen te voet komen, en dat is een zeer bijzondere ervaring.
De Bartang-vallei in Tadzjikistan
Vanaf het nog relatief grote plaatsje Khalaikhum kun je doorrijden naar de Bartang-vallei, een van de grotere, prachtig gelegen valleien van Tadzjikistan die haaks staat op de Wakhan vallei. Direct wanneer je de Bartang-vallei binnenrijdt zie je de landschappen veranderen. De Wakhan-vallei wordt nog gekenmerkt door geelgekleurde rotsen, de prominente Panj-rivier en natuurlijk de relatief rijke begroeiing langs de oevers.
Eenmaal afgeslagen richting het oosten zie je de kleursamenstelling snel veranderen. Het geel en groen maakt plaats voor grijze, rots-achtige bergen waar een kronkelend grindpad doorheen loopt. Ook hier volg je het water, de Bartang-rivier, en na ongeveer een uurtje rijden in de vallei kom je bij het startpunt van de wandeling richting Jizeu uit: een hangbrug over de kolkende watermassa. Een naam heeft het niet, maar iets daarvoor is een inham in de rots waar je een auto kunt parkeren, en de hangbrug is te vinden op Google Maps met deze coördinaten: 37.998430, 71.752476.
Een bezoek aan Jizeu in het kort
Duur: 1 nacht (eventueel als dagtocht)
Afstand brug naar Jizeu: 6,5 kilometer (2 uur)
Hoogteverschil: 500 meter (van 2000 naar 2500 meter)
De wandeling naar Jizeu
De hangbrug markeert letterlijk hoe afgelegen Jizeu is, want het is direct duidelijk dat je niet met een voertuig richting het dorp kunt reizen. Eenmaal aan de overkant is het pad naar Jizeu gemakkelijk te vinden, je loopt eigenlijk haaks aan de Bartang-vallei de Jizeu-vallei in. Allereerst loopt je over een rotsachtig terrein langs een klein stroompje water. Dit gedeelte is vlak en nog met enige begroeiing. Wanneer je echter een stukje gaat klimmen kom je al snel op een kaalgeslagen bergpad uit tussen de rotsen door. Hier zul je ook een van de eerste meren aantreffen van deze vallei, in totaal zijn het er zes waar je naartoe zou kunnen wandelen.
Het eerste meer is helderblauw gelegen tussen de rotsen. Langzaamaan stijg je verder. De wandeling is in totaal zo’n 6,5 kilometer naar het dorpje vanaf de brug, en je maakt zo’n 500 hoogtemeters. Wij beklommen dit pad midden op de dag, wat met de hitte midden in juli zeker geen aanrader is.
Vanaf het meer ga je verder klimmen, langs het water, over rotsen tot je uiteindelijk boven komt en de eerste moestuintjes ziet opdoemen. Dan weet je dat je het eerste, zelfvoorzienende dorpje in de vallei hebt bereikt: Jizeu.
Overnachten in Jizeu
Wij kozen ervoor om in Jizeu te blijven overnachten. Zodoende hadden we na de wandeling alle tijd om in het dorpje tot rust te komen. De term ‘dorp’ is overigens een groot woord. Het beslaat enkele lemen huizen en stallen, maar meer dan een handjevol mensen woont er niet. Extreem afgelegen dus, en het feit dat het alleen te voet bereikbaar is maakt dat het ook zeer zelfvoorzienend is.
Water wordt gehaald van een bergstroompje – wat overigens prima drinkbaar is – en het merendeel van het eten komt uit de moestuin. Verwacht dan ook geen culinaire hoogstandjes, maar gewoon simpele soep met aardappel en wellicht een stukje vlees.
De gastvrijheid is wel enorm groot. De eerste woningen die je tegenkomt behoren tot de familie van Gulshat, en hij en zijn vrouw zijn uitermate verwelkomend. Gulshat spreekt een beetje Engels, wat de communicatie over het overnachten een stukje makkelijker maakt. Omdat je in deze vallei geen internet hebt, kun je dit niet van tevoren reserveren. Maar er is een aparte slaapruimte waar veel dunne matrasjes neergelegd kunnen worden, dus ook als je spontaan aan komt zetten is de kans eigenlijk nihil dat je wordt weggestuurd.
Hou er dus wel rekening mee dat de voorzieningen zeer basic zijn. Het toilet is een klein hurktoilet boven op een heuvel, en de douche is eigenlijk smeltwater wat – als je overdag doucht bij mooi weer – is opgewarmd door de zon. Elektriciteit is er door middel van zonnepanelen. Desalniettemin is de prachtige omgeving en het zelfvoorzienende karakter van dit afgelegen dorpje de moeite waard om te bezoeken.
Wat kun je doen in Jizeu?
In Jizeu is niet heel erg veel te doen. Je moet het echt hebben van de mooie wandeling erheen, die duurt zo’n 2 uur en geeft je heerlijke uitzichten. Daarna kun je in het dorpje vooral ontspannen door het dagelijks leven te aanschouwen. De katten, honden en geiten struinen vrolijk rond, je kunt heerlijke chai drinken en als het warm is een duik nemen in het meer. Want Jizeu is prachtig gelegen, hoog in de vallei, met uitzicht op het tweede meer dat de vallei rijk is.
Vanuit het dorp kun je linksom langs het meer lopen om op een goede plek aan de overkant te komen waar je in het water kunt zwemmen. Bij ons, na de tocht naar boven in de bloedhitte, een heerlijke afkoeling! Het water komt direct van de gesmolten sneeuw in de bergen, dus reken er maar wel op dat het goed koud is. En mocht je de tijd hebben, dan is het aan te raden om verder te lopen naar de volgende drie meren.
Wandeling naar het vijfde meer
Want waarom zou je Jizeu bezoeken als er zo weinig te doen is? Dat de je vooral vanwege de prachtige liggen, afgelegen in een mooie vallei. Deze vallei is nog veel dieper dan het eerste dorpje, en je kunt dus ook nog verder wandelen. Wij maakten in de ochtend een wandeling naar het vijfde meer. Dat brengt je langs nog twee andere kleine dorpjes, die nog verder van de weg liggen en dus nog afgelegener zijn.
Deze wandeling is gemoedelijk, relatief vlak en zeer afwisselend met mooie uitzichten over het dorpen richting de bergen. Het is zo’n 6 kilometer naar het vijfde meer, dus heen en weer ben je iets minder dan 12km verder. Het is echter vrij vlak, wat enorm scheelt in je tempo en je doet hier ongeveer 3,5 uur in totaal over.
Activiteiten in Jizeu in het kort:
Activiteit: wandeling naar het vijfde meer
Afstand Jizeu naar vijfde meer: 11,5 kilometer (3,5 uur om heen- en weer te lopen)
Hoogteverschil: 300 meter (van 2500 naar 2800 meter)
Het is nog mogelijk om verder te wandelen naar het 6e meer in de vallei, maar die ligt weer 6 kilometer voorbij het 5e meer, en daar hadden wij geen tijd meer voor. Mocht je nou nog een hele vrije dag in de vallei te besteden hebben, dan is dat natuurlijk een leuke optie om te doen!
Praktische tips voor je bezoek aan Jizeu
Hou er rekening mee dat Jizeu afgelegen is, dat de voorzieningen dus basic zijn en dat er geen internet is. Je gaat er echt voor de natuur heen, en omdat het door de geïsoleerde ligging zo speciaal is. De wandeling naar boven kun je het beste vroeg of wat later op de dag doen, niet zoals wij deden midden op de dag want dan kan het in de zomer echt heel heet zijn.
Je hebt weinig nodig voor de wandeling. Water voor onderweg, wat spullen voor je overnachting en wat geld om het gastgezin te betalen voor je verblijf en het eten. Er is geen vaste prijs – ze vragen als onkosten ‘wat je ervoor wil geven’, maar wij hielden het redelijk vaste bedrag van 200 somoni per persoon aan voor overnachting, diner en ontbijt.
Waarom zou je een overnachting in Jizeu toevoegen aan je reis door Tadzjikistan?
Jizeu is een hele speciale plek doordat het zo geïsoleerd is gebleven. Het bestaan is heel erg basic, met maar een paar producten uit de supermarkt en grotendeels gewoon eten en drinken van het land, buiten slapen, douchen met bronwater (of eigenlijk zwemmen in het meer) en geen internet of bereik. Het is dus een hele bijzondere ervaring om dit toe te voegen aan je rondreis door Tadzjikistan.
Maar wat ligt het dorpje prachtig mooi ingesloten in de diepe vallei! Je kunt hier dus echt heerlijk wandelen en ontstressen, want er is gewoon niet zo heel veel te doen verder. En met zulke uitzichten is dat natuurlijk geen straf!
