Zoeken
Sluit dit zoekvak.

Dagje weg in Nederland: de Zaanse Schans

3 juli 2022

Een stukje levende Nederlandse geschiedenis, dat is de Zaanse Schans. Hier vind je de prachtige groene huisjes en indrukwekkende molens waar de Zaanstreek vroeger helemaal vol mee stond. Wandel door een typisch Hollands landschap van weides, slootjes en bruggen en krijg een indruk van hoe een dorp er in de 17e eeuw uitzag. Een leuke bestemming voor een dagje weg in Nederland.

De houten, groen geschilderde huisjes zijn typisch voor de Zaanstreek

Wat is de Zaanse Schans?

De Zaanse Schans is een buurt in de gemeente Zaanstad. Het ligt aan de rivier de Zaan, op 20 kilometer van Amsterdam. Hier is een Oudhollandse woon- en werkbuurt gecreëerd, zoals die er in de 17e en 18e eeuw uit moet hebben gezien. Het ‘dorpje’ is tot stand gekomen door historische gebouwen vanuit de hele Zaanstreek hierheen te verplaatsen.

In de 17e eeuw stonden er in de Zaanstreek meer dan 600 molens. Daarmee was het één van de eerste industriegebieden ter wereld. Want een molen is eigenlijk een grote door de wind aangedreven machine. Ze werden voor veel verschillende dingen gebruikt. Bijvoorbeeld voor het zagen van houten planken, het maken van papier, het malen van kleurstoffen voor verf en de productie van mosterd en lijnolie. Behalve de molens stonden er in de Zaanstreek ook veel houten huizen, schuren en werkplaatsen, geschilderd in een prachtige donkergroene kleur.

Zeker doen op de Zaanse Schans: Wandel over de dijk langs diverse molens
Kaasboerderij de Catherinahoeve op de Zaanse Schans

Hoe is deze bezienswaardigheid ontstaan?

Door de industriële revolutie verdwenen langzamerhand veel molens en andere authentieke gebouwen. Zo ontstond het idee van de Zaanse Schans, dat in 1963 werd opgericht. In de jaren daarna werden tientallen huizen, molens en werkplaatsen naar het gebied vervoerd. Sommige gebouwen werden volledig intact overgeplaatst, over het water en over land. Anderen werden voorzichtig afgebroken en in de Zaanse Schans opnieuw opgebouwd.

De Zaanse Schans is trouwens niet alleen een museumdorp. Het is ook daadwerkelijk een buurt waar mensen wonen. In totaal worden 18 historische huizen bewoond.

De Zaanse Schans heeft diverse molens die je kunt bezoeken
Vroeger stonden er in de Zaanstreek zo’n 600 molens

Is een bezoek aan de Zaanse Schans de moeite waard?

De Zaanse Schans is een uniek stukje Nederland. De buurt is zo opgezet dat je een goede indruk krijgt van hoe een dorp in de Zaanstreek er vroeger uit moet hebben gezien. Er zijn prachtige houten huizen met een bijzondere bouwstijl en een donkergroene kleur. Dit is leuk om te zien én om foto’s van te maken. Ook zijn er diverse musea waar je meer kan leren over Oudhollandse ambachten, zoals het maken van klompen. Daarnaast kun je een wandeling maken langs de rivier. Hier staan diverse molens, die je zowel van binnen als buiten kunt bekijken. Als je nog nooit een molen van binnen hebt gezien of benieuwd bent hoe hiermee vroeger hout werd gezaagd of verf werd gemalen, is het leuk om even binnen te kijken.

De Zaanse Schans is in feite een stukje levende Nederlandse geschiedenis. Omdat het bovendien vlakbij Amsterdam ligt, is de Zaanse Schans ook heel populair bij buitenlandse toeristen. Het kleurrijke museumdorp is een goed excuus om een paar uur toerist te spelen in eigen land. Ik vind het zeker een aanrader voor een halve dag weg in Nederland. Sharissa van Travelblondie schreef een blog met dingen om te doen in Amsterdam.

De Zaanse Schans is een buurt waar daadwerkelijk mensen wonen
Toerist spelen in eigen land? Dan hoort de Zaanse Schans zeker op je lijstje

Wat kun je zoal doen in de Zaanse Schans?

Het allerleukste om te doen in de Zaanse Schans, is eigenlijk gewoon rondwandelen en overal kijken. Je loopt door een typisch Hollands landschap met groene weilanden, grienden, bruggetjes, sloten en molens. Ook de groen met witte houten huisjes zijn erg mooi om te zien – vergeet je camera dus niet!

Daarnaast kun je het volgende doen in de Zaanse Schans:

  • Er is een klompenmakerij, waarvan een deel is ingericht als museum. Hier kun je diverse bijzondere klompen zien, zoals een ‘klompenpump’ en een ‘rolschaats klomp’. Dit vond ik leuk om te zien. Toegang is gratis. Er is ook een winkel waar je als je dat wil zelf een paar klompen kan uitzoeken.
  • Bezoek kaasmakerij de Catherinahoeve (gratis) en de weide met koeien en geiten.
  • Bekijk een replica van de eerste kruidenierswinkel van Albert Heijn (gratis).
  • Kijk even binnen bij het kleine bakkerijmuseum ‘In de Gecroonde Duyvekater’ (gratis). Hier is ook een winkeltje dat Oudhollands snoep verkoopt.
  • Je kunt diverse molens van binnen bezoeken (tegen betaling) en meer leren over hun werking.
  • Maak een rondvaart over de rivier de Zaan.
  • De Zaanse Schans is trouwens ook prima te combineren met een bezoek aan de bekende vissersdorpen Volendam en Marken óf met Amsterdam. Zo kun je er een volledig dagje uit van maken.

Er is ook een klein bakkerijmuseum
De Zaanse Schans laat je een typisch Hollands landschap zien

Praktische tips voor een bezoek aan de Zaanse Schans

  • De Zaanse Schans is gratis te bezoeken, omdat het in feite openbaar gebied is. Wil je binnenkijken bij een van de molens of musea? Dan is er vaak wel een entreeprijs. Meer informatie hierover vind je op de website van de Zaanse Schans. Daar vind je ook de openingstijden van de gebouwen.
  • Kom je met de auto? Dan kun je direct bij de Zaanse Schans parkeren. Er is een grote parkeerplaats. Hiervoor betaal je 12 Euro per dag (cash betalen is niet mogelijk). Het adres voor je navigatie is Schansend 7 in Zaandam.
  • Bijna alle bezienswaardigheden zijn in de buitenlucht. Check dus vooraf even het weerbericht.
  • Naast de parkeerplaats zit een gratis waterpunt; handig! Er zijn ook veel punten waar een drankje of hapje wordt verkocht, maar zoals op veel toeristische plekken hangt daar een prijskaartje aan.
  • Als je alleen door de buurt wil wandelen, foto’s wil maken en alles van buitenaf wil bekijken, heb je aan zo’n 1,5-2 uur voldoende. Het gebied is namelijk niet heel groot. Wil je ook de molens in, een van de musea bezoeken of wat eten (bijvoorbeeld in het pannenkoekenrestaurant), trek er dan wat langer voor uit.

Wil je vaker dichtbij huis op pad? Kijk voor meer reisinspiratie in onze rubriek Avontuur Dichtbij.

Deze blog bewaren of later lezen? Pin het op Pinterest!

Reis met ons mee

Meer avonturen