Het klinkt misschien als een onmogelijke opgave in de huidige tijd waarin reizen een levensstijl van velen is geworden; een land vinden waar toerisme nog vrijwel onontdekt is en je dus geheel op jezelf aangewezen bent als reiziger. Toch is het mogelijk, en zelfs op een steenworp afstand binnen Europa. In het kleine Moldavië reis je van dwergstaat naar dwergstaat en kom je onderweg geen toerist (of mens) tegen.
Als het je al lukt om een voorstelling te maken van het land Moldavië, dan is de kans groot dat het beeld grauw is. Van grijze armoede en rechtlijnige Sovjetbouw. Hoewel dit beeld niet geheel onterecht is, is het echter maar één kant van deze Oost-Europese republiek. Want een reis door dit minilandje staat garant voor vele micro-avonturen en verrassingen.
Rondreizen door Moldavië
Het grote voordeel van Moldavië is dat het een klein landje is. Met een huurauto kun je in een week dus al veel zien. Een auto is zeker een vereiste voor je rondreis hier, qua openbaar vervoer is het moeilijk om rond te reizen, gewoonweg omdat het er op de meeste plekken niet of nauwelijks is.
Bij het huren van een auto is het belangrijk even goed de voorwaarden door te nemen. Moldavië kent namelijk meerdere autonome regio’s en het is niet altijd gemakkelijk om te doorgronden wanneer je nou wel of niet met de auto ergens heen mag.
Onbekende landjes en dwergstaten
Moldavië zelf is voor velen al een blinde vlek op de wereldkaart. Er zijn maar weinigen die een attractie in Moldavië kunnen noemen welke zou kunnen gelden als een grote toeristische trekpleister. En eigenlijk is de aantrekkingskracht van Moldavië niet alleen de onontgonnenheid en goede wijn – waarover straks meer – maar voornamelijk de lappendeken aan autonome regio’s die je hier aantreft.
Transnistrië
De bekendste dwergstaat is Transnistrië, een regio in het oosten van Moldavië die zichzelf onafhankelijk heeft verklaard na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Ze worden alleen erkend door andere, onerkende landen, zoals Abchazië en Zuid-Ossetië. Het overgrote merendeel van de inwoners van deze staat, welke ingeklemd ligt tussen Moldavië en Oekraïne, zou zich willen aansluiten bij Rusland. Dat is in het straatbeeld goed te merken aan het feit dat dit gewoon lijkt op het Rusland van nu, ongetwijfeld dankzij welkome financiële steun van grote zus Rusland.
Transnistrië geldt ironisch genoeg dan ook als een van de grootste trekpleisters van Moldavië, terwijl ze niet eens bij dat land willen horen. Maar waar kun je als toerist nou relatief gemakkelijk in een niet-bestaand land op bezoek gaan? Transnistrië kent eigen grensposten, een eigen hoofdstad en zelfs een eigen munteenheid waarmee je nergens anders kunt betalen dan in dit kleine strookje land.
Lees hier een uitgebreid reisverhaal over Transnistrië en de donkere kanten van afscheidingsregio’s.
Gagaoezië
Een andere trekpleister is de autonome regio Gagaoezië, welke in het zuiden van Moldavië ligt. Deze regio wordt – in tegenstelling tot Transnistrië – als autonoom erkend door de Moldavische regering. Hier wonen de Gagaoezen, een van origine Turks volk. Gagaoezië is vele malen gemakkelijker te betreden dan Transnistrië. Geen grensposten hier, geen controles en geen onnodige bureaucratie. Wel een prachtig betonnen Sovjet-naambord langs de toegangsweg wanneer je aan komt rijden.
De hoofdstad Comrat van Gagaoezië is in het beste geval een uit de kluiten gewassen provinciedorp te noemen. Er is wellicht een mooie kerk en een prima herdenkingspunt, maar echt veel is er niet te beleven, behalve het gevoel dat je je in een autonome regio bevindt en dat dat best uniek is in Europa.
Autorijden door de wijnkelder
Wanneer je op rondreis gaat door Moldavië zijn de autonome regio’s magisch interessant natuurlijk, maar vergeet Moldavië zelf niet. Hoofdstad Chisinau (je spreekt uit: ki-shi-nev) heb je met een dag al vrij snel gezien. Je kunt wel lekker struinen op de (vlooien)markt die dagelijks wordt gehouden en als het weer goed is zijn er prima terrasjes waar je je tegoed kunt doen aan lokale specialiteiten. Dat de stad relatief groen is voor een oud-Sovjet stad maakt het des te fijner om er rond te wandelen, maar echte hoogtepunten zul je er verder niet vinden.
Nee, echt leuk wordt het pas wanneer je het binnenland verder in rijdt. Moldavië is namelijk een ontzettend oud wijnland en produceert heerlijke wijnen die je over het algemeen voor een habbekrats kunt kopen. Bovendien is het de moeite waard sommige van hun wijnkelders te bezoeken. Zo kun je in Milestii Mici met je eigen auto door de wijnkelder rijden. Een gids stapt aan de ingang bij je in en vertelt je hoe te rijden door het ondergrondse gangenstelsel. Het nadeel is dat je de wijnproeverij aan het einde wellicht moet overslaan als je nog verder moet rijden, maar een bijzondere ervaring is het zeker.
Gelukkig zijn er nog voldoende plekken waar je wel ongelofelijk veel wijn kunt proeven. Zo dineerden wij in het luxe Chateau Vartely, waar je een lokale, heerlijke fles wijn voor nog geen acht euro kunt bestellen. Ook het eten is er van uitmuntende kwaliteit zonder dat terug te zien in de prijs. Wat dat betreft merk je ook als bezoeker dat Moldavië een land is met een beperkte welvaart. Als toerist kun je je veel veroorloven en het toerisme is nog niet zodanig ontwikkeld, dat je als bezoeker meer betaalt dan de lokale bevolking. Het fijne daaraan is echter wel dat elke euro die je uitgeeft, ook daadwerkelijk in de lokale economie terecht komt.
Bezienswaardigheden in Moldavië
Moeite om de trekpleisters van Moldavië op te sommen? Niet zo gek, want heel veel zijn het er niet, en ze zijn ook nog eens behoorlijk onbekend. Maar we hebben er toch een aantal voor je weten te vinden!
Bezoek Orhei Vechi
Naast uitmuntende wijnen heeft Moldavië één trekpleister welke relatief bekend is. Dat is Orhei Vechi, een oud kloostercomplex gelegen naast een mooie rivier en vallei. Waar je ook leest over Moldavië, dit is dé plek om te bezoeken. In werkelijkheid valt Orhei Vechi redelijk tegen. De reis ernaartoe is inderdaad mooi, in het verder redelijk vlakke landschap is deze vallei een mooie afwisseling. Het kloostercomplex zelf is echter enorm klein en ten tijde van ons bezoek een fikse bouwput. Niet dat er echt actief aan gewerkt leek te worden, maar zodra je voorbij de voorkant van het klooster was, stond je tussen stapels betonafval. Best een tegenvaller en geen goed uithangbord voor het land.
Zeker omdat er daadwerkelijk wel plekken zijn die zeer de moeite waard zijn om voor om te rijden. Moldavië kent een rijke Christelijk-orthodoxe cultuur en de mooie kerken en kloosters zijn dan ook overal te vinden. De ene is klein en niet zo bijzonder, terwijl de andere echt de moeite waard kan zijn. Vooraf is het vaak moeilijk vast te stellen of het de moeite waard is om voor om te rijden, maar elk bezoek biedt weer een interessante ervaring.
Curchi Monastery is een voorbeeld van een prachtig gelegen klooster in het midden van Moldavië. Ook het kloostercomplex Saharna, welke verscholen ligt in de bossen, is een serene omgeving die uniek is in haar soort. Het zijn dit soort plekken waarvoor je naar Moldavië reist.
Zigeunerhoofdstad Soraca
De zogenaamde ‘zigeunerhoofdstad’ Soraca is een bijzondere plek om te bezoeken. Deze stad ademt een volledig andere sfeer dan vele andere plaatsen in Moldavië. Minder Russisch, meer Roemeens. Naast een mooi fort gelegen aan het water, hebben ze hier ook de zogenaamde ‘gypsy hill’. Deze straat die – zoals de naam al doet vermoeden – een heuvel op kronkelt is volgebouwd met kleurrijke woningen van rijke zigeuners. De een is best mooi, de ander potsierlijk, maar allemaal zijn ze extreem. Helaas heeft hier bij veel van de woningen wel het verval toegeslagen, waardoor het naast een geinige rit, ook een blik in tijden van weleer is.
Er zijn in Soroca welgeteld twee hotels. Die zullen gegarandeerd niet vol zitten, en je kunt dus gemakkelijk een slaapplek kunt regelen. De gastvrijheid hier is enorm, zo kregen wij elke keer dat we langs de receptie liepen twee verse appeltjes toegestopt. Ook wanneer dat drie keer in een uur was. Dat we daar uiteindelijk vertrokken met een jaarvoorraad aan appels leken ze geen probleem te vinden, weigeren was absoluut uit den boze.
Waarom op rondreis naar Moldavië?
Moldavië is een land welke nog uniek is in haar soort. Door het gebrek aan grote, toeristische trekpleisters, is het een geweldig land om gewoon te verkennen. De auto in en gaan, je ziet wel wat de dag brengt. Je moet wel kunnen genieten van het ‘normale’ leven in dorpjes. En daarbij dus accepteren dat je niet altijd in gelikte restaurants zult zitten of elke avond bijzonder goed zult eten. Maar juist het feit dat je keuze hebt uit exact één gerecht-van-de-dag (gemaakt door oma), of dat je in de meest suffe Sovjetcafés grijze surrogaatkoffie zult drinken, maakt de ervaring hier compleet.
Genieten van het feit dat je geheel ergens anders bent is wat je moet kunnen en doen in Moldavië. Daarbij hoort ook dat je moet accepteren dat niet alle trekpleisters zoals je ze ziet op de kaart even interessant zijn. Je kunt drie uur rijden naar een dorpje over een onverharde weg, om erachter te komen dat het kloostercomplex daar één kleine blauwe kerk is. Welke uiteraard net wordt voorzien van een nieuwe betonnen stoep. Dat je vervolgens vriendelijk wordt aangesproken – en maar een beetje wordt uitgelachen – door de lokale bouwvakkers is eigenlijk alleen maar prima. Een bak slechte machinekoffie verder ben je namelijk gewoon weer klaar voor je volgende verrassende moment.
Praktische tips voor een roadtrip door Moldavië
Wij verbleven waar mogelijk via AirBnB, zoals bij Luminita in Chisinau. Deze vrouw was zo enorm gastvrij, dat het bijna pijn deed om daar na twee nachten alweer weg te gaan. Het appartement was prima en ruim, maar het feit dat er koekjes en verse jam te wachten stonden op onze komst, maakte het net even beter. Net als het feit dat één bed was opgemaakt met een ingestopte teddybear!
Het is aan te raden vooraf goed uit te zoeken hoe je wilt rondreizen. De afstanden zijn klein, maar de wegen ook in slechte staat, waardoor je reis langer kan duren. Ook zijn er vele regio’s waar je niet vooraf een hotel kunt boeken (simpelweg omdat er geen te vinden zijn), zoals het noordwesten van Moldavië. Daarmee kun je dus een klein risico nemen als je daar ter plekke op zoek gaat.
Meer inspiratie nodig voor Moldavië? Jelle van Liefde voor Reizen schreef een blog met nog meer originele activiteiten in Moldavië!
Ook is de beheersing van de Engelse taal beperkt in heel Moldavië – Transnistrië uitgezonderd. Een klein woordje Russisch helpt je al een heel eind. Zorg dus dat je het taalpakket van Google Translate gedownload en paraat hebt op je telefoon! Verder zijn vrijwel alle bezienswaardigheden gratis, op het bezoek aan een wijnkelder na. Het is aan te raden dat van tevoren te reserveren, anders is de kans groot dat het vol zit.
Wij bezochten Moldavië in de herfst, een prachtig moment om hier te zijn. De landschappen zijn landelijk en glooiend, en de oranje-, geel- en roestbruingekleurde bomen maakte dit landschap werkelijkwaar adembenemend om doorheen te rijden. Bovendien is de temperatuur dan een aangename 20-25 graden, wat perfect is voor al je activiteiten.
Maar de beste tip voor een bezoek aan Moldavië is vooral om te genieten van alles wat er op je pad komt. Of dat nou de vriendelijke bevolking, een gekke ontmoeting of een onverwacht mooi kloostercomplex; reizen door Moldavië is een heerlijk avontuur op zich!
