Een dag in Georgië staat garant voor een dag vol avontuur. Hoe je het ook went of keert, zodra je in een voormalig Sovjetland als deze op pad gaat, weet je zeker dat er altijd wel iets onverwachts te gebeuren staat. Zo ook bij een op het oog onschuldige wandeling door de adembenemend mooie Truso vallei.
Mocht je je in het noorden van Georgië bevinden, dan is een dagtocht door de Truso vallei een absolute must. Niet alleen is de wandeling an sich goed te doen – de vallei is lang doch vlak – maar ook geeft de enorme uitgestrektheid ervan een machtig mooi gevoel wat nauwelijks met woorden te omschrijven valt.
Een beknopte geschiedenis van Truso
De Truso vallei is de plek waar de Tergirivier ontspringt en zich een weg richting Zuid-Ossetië baant. Een wandeling door deze vallei doet al snel inzien dat dit een gebied is met een rijke, maar wellicht ook trieste historie. Al vanaf het startpunt van de wandeling zijn de enige gebouwen die je aantreft verlaten woningen die duidelijk ooit tijden van weleer hebben gekend. De recente geschiedenis maakt dat deze vallei die ooit doorgang gaf tot Zuid-Ossetië, nu feitelijk compleet stil is komen te liggen en enkel nog interessant is voor de wonderschone natuur. Het is mogelijk om zo’n 14 kilometer de vallei in te wandelen, mits de Georgische soldaten je niet eerder tegenhouden. Aan het einde van die 14 kilometer bevindt zich het Zakagori Fort, een immense ruïne op een berg waar nu ook standaard de standplaats van de Georgische grenswacht is. Belangrijk is dus ook om je paspoort mee te nemen tijdens een wandeling in deze vallei, want afhankelijk van wie je treft, zijn ze meer of minder kien op bezoekers die de vallei te diep bewandelen.
In 1990 verklaarde Zuid-Ossetië zich onafhankelijk van Georgië, iets wat later enkel is erkend door Rusland, Nicaragua, Venezuela en Nauru. Verder vormt Zuid-Ossetië samen met Transnistrië, Abchazië en Nagorno-Karabach de Gemeenschap van Niet-erkende Staten – die vanzelfsprekend wel elkaar als soevereine staat erkennen. Een bezoek aan Zuid-Ossetië is vrijwel onmogelijk als buitenlanden. Vanuit Georgië zijn de grenzen hermetisch afgesloten en een bezoek vanuit Rusland, als dat al lukt, wordt door Georgië als illegaal gezien. Wel is het mogelijk om vanaf de Georgian Military Highway, of via de Truso vallei, relatief dichtbij de grens te komen. En een prachtige grens is het.
De ontluikende Truso vallei
De Truso vallei is gelegen in het noorden van Georgië, vlakbij het kleine Kaukasusdorpje Kazbegi, wat tegenwoordig (weer) bekend staat als Stephantsminda. Waar de vallei echter precies begint is – zoals het dit land betaamt – vrij onduidelijk aangegeven. Met onze monsterbak van een 4×4 rijden we trouw Google Maps volgend een hobbelige kiezelweg over om ergens bij een geïmproviseerde brug over het water een bordje ‘Truso’ tegen te komen. Nadat we eerst een poging tot doorrijden gedaan hebben op dit nauwe bergpad, dat op een veel te ongemakkelijk kleine afstand van een diepe bergrand loopt, besluiten we vervolgens maar om terug te keren en het bordje als het startpunt van de vallei te beschouwen. Later zullen we echter wel leren dat het devies van de Georgiërs is dat waar een Lada kan rijden, een Lada zal rijden. Om de auto achter te laten was echter een goede keuze, want de schoonheid van het bergpad is te overweldigend om aan voorbij te rijden.
Het devies van de Georgiërs is dat waar een Lada kan rijden, een Lada zal rijden.
Waar het eerste gedeelte nog omringd wordt door relatief hoge en steile bergwanden, ontvouwt zich na luttele kilometers een prachtig brede vallei met aan weerszijden uit tientallen tinten groen bestaande bergen. De grond is hier rijk aan ijzer, zwavel en zout en dat is gedurende het begin van de tocht goed te merken. Zo nu en dan wordt je begroet door een vleug van zwavel en waar de grote Terek rivier niet al te kolkend stroomt, pruttelt en borrelt het water in oranjerode tinten omhoog. Aan het begin van de haast eindeloze open vlaktes tref je dikke plakkaten aan witroze zoutafzettingen aan, terwijl in de verte de hoge, besneeuwde toppen van de Kaukasus opdoemen. Het is de afwisseling die juist deze vallei zo interessant maken – terwijl dat haast niet nodig zou zijn met een natuurlijke schoonheid van deze kwaliteit.
Tamasso en zijn vrienden
Wie de kilometerslange Terek rivier blijft volgen – wat feitelijk de enige weg door de Truso vallei is – zal op een bepaald moment de ruïnes van twee verlaten dorpjes zien opdoemen; Ketrisi en Abano. Beide dorpen lijken onbewoond en door iedereen verlaten te zijn. Toch treffen we, na het vervaarlijk oversteken van een heftig roestroodgekleurd stuk rivier, een schaapherder in de vallei aan. Deze man laat het zeker niet enkel bij een vriendelijk groet, maar begint een heel verhaal in het Georgisch, waar we enkel de in Georgië zeer beroemde term ‘chacha’ uit kunnen opmaken. Voor we het weten zitten we in een herdershutje, letterlijk in the middle of nowhere, aan de zelfgestookte wodka met een herder die ons aanbiedt een schaap voor ons te slachten mits we bij hem blijven overnachten deze avond.
Uit de meermaals herhaalde termen ‘Zzzzzz’, ‘Bèèèèèèh’, ‘Kggggggk (inclusief keeldoorsnijdende handbeweging)’ en ‘shaslick’ begrijpen we dat Tamasso een schaap voor ons wil slachten wanneer we bij hem blijven overnachten.
De wodka vloeit rijkelijk en de zelfgemaakte, goed gepekelde schapenkaas lijkt oneindig aangevuld te worden door Tamasso. Het is een stukje gastvrijheid die Georgië tot een heerlijk land maken, maar die je tijdens een stevige hike ook zeker in de kuiten zult gaan voelen. Tamasso’s huis was een welkome pauze, maar nu uren wandelen zijn we nog niet eens op de helft!
De Ge(de)militariseerde zone
De natuur in deze omgeving is zo wonderschoon, dat je in principe eindeloos zou kunnen blijven wandelen. Tamasso had zijn woonlocatie wat dat betreft erg goed uitgekozen. De Truso vallei is echter gelegen tegen de grens met conflictgebied Zuid-Ossetië aan en derhalve komt er een abrupt einde aan deze tocht. Na bijna een uur richting het in de verte lonkende ‘fort bovenop de berg’ gewandeld te hebben, blijken de Georgische militairen zich net voor het Zakagori Fort op te houden. Gelukkig lijken ze inmiddels enigszins gewend aan bezoekers en is het geen punt meer om het fort gewoon te beklimmen, op voorwaarde dat er van de andere kant en van hun militaire post geen foto’s gemaakt zullen worden.
Dat die post al tientallen keren per ongeluk op de foto is gezet gedurende de wandeling erheen lijkt ze weinig te deren, evenals dat de effectiviteit te betwijfelen valt als we op de terugweg enkele enthousiaste Russische militairen tegenkomen die in het Georgische deel verblijven om te ‘trainen’. Desalniettemin is het duidelijk dat verder wandelen dan die plek geen optie is en zit er niks anders op dan terug te keren en dit wonderschoons nogmaals te bewonderen, maar dan van de andere kant.
Praktische tips voor je bezoek aan de Truso vallei
De machtige Kaukasus is absoluut een van de hoogtepunten van Georgië. De massieve bergwanden, groteske sneeuwtoppen en groene heuvels maken het tot een ruige droombestemming. De Truso vallei is slechts één van de vele locaties waar je kunt genieten van de extreme rust en stilte die Georgië nog te bieden heeft. Groot voordeel van deze wandeling is dat je hem zo lang kunt maken als je wilt. De trip naar het fort duurt echter wel een uur of zes, dus hou daar rekening mee als je de hele vallei heen- en weer gaat lopen! Zomers is het ook mogelijk om met de auto – aka Lada – toch een stuk verder te rijden (over dat ongemakkelijke bergpaadje dat prima te doen is zolang er geen tegenliggers zijn), wat de mogelijkheden voor een wat kortere wandeling zonder de highlights te missen wel vergroot!
Een wandeling door de Truso vallei staat garant voor adembenemende vergezichten, is door het vlakke verloop goed te doen en is bovendien een garantie voor avontuur en succes tijdens je rondreis door Georgië.
